Budućnost koja se približava- aerodromska kontrola letenja 115km udaljena od aerodroma
Gradski aerodrom u Londonu (eng.London City Airport) postao je prvi veliki međunarodni aerodrom na svijetu koji je u potpunosti kontrolisan najnovijom i revolucionarnom tehnologijom “daljinskog digitalnog tornja” (Remote digital tower – r-TWR). Testiranje je uspiješno obavljeno kao i proba u realnim uslovima tokom pandemijskog perioda “zaključavanja.”
Koncept Remote Tower-a podrazumjeva pružanje usluge aerodromske kontrole letenja sa udaljene lokacije na kojoj je smješteno osoblje koje obavlja operacije. Ovo bi značilo da se polako napušta koncept da toranj kontrole letenja mora da bude blizu piste i u krugu aerodroma, što često zna da ograničava proširenje aerodroma. Kontrolori letenja više neće ostvarivati uvid u stanje na manevarskim površinama aerodroma gledajući kroz prozor kontrolnog tornja već će umesto toga ispred sebe imati ekran na kome će se prikazivati slika. Tu sliku će formirati kamere postavljene tako da pokrivaju sve površine aerodroma potrebne za rad kontrolora letenja. I ne samo to, slika će biti objedinjena sa informacijama o registracijama aviona, oznakama vozila pa i alarmima koji će olakšati kontroloru svakodnevni rad.
Unutrašnjost Remote Tower-a, London Siti aerodrom, Velika Britanija
Konkretno, na primjeru London Sitija, zahvaljujući revolucionarnoj r-TWR tehnologiji koja pruža realan prikaz na udaljenoj lokaciji u vrhunskom virtuelnom digitalnom kontrolnom toranju, svi letovi se vode u 115 km udaljenom centru britanske kontrole letenja NATS u Svanviku (Hempšir).
Nova tehnologija predstavlja iskorak u globalnom upravljanju vazdušnim saobraćajem i pomoći će aerodromu da ispuni očekivani porast saobraćaja tokom ljetnje sezone. Ulaganje od više miliona funti u novu i provjerenu tehnologiju predstavlja glavnu prekretnicu kada je u pitanju investiranje u infrastrukturu gradskog aerodroma u Londonu. Takođe, bitno je pomenuti uspješne investicije koje je aerodrom sproveo u 2020. godini kao što su završetak novih stajanki za avione i paralelne rulne staze u punoj dužini. Sve ove činjenice dodatno dobijaju na značaju kada se uzme u obzir ublažavanje ograničenja kretanja vezanih za pandemiju COVID u Velikoj Britaniji od ponedeljka 17. maja.
„Neizmerno smo ponosni što smo postali prvi veći međunarodni aerodrom koji je implementirao ovu pionirsku tehnologiju. Ovo ulaganje će nam pomoći da ispratimo budući rast saobraćaja, poboljšanje upravljanja vazdušnim saobraćajem a pojaviće se i nove mogućnosti kada je u pitanju oporavak vazduhoplovne industrije uzrokovan pandemijom. Od puštanja u rad krajem januara, tehnologija je zaista dobro funkcionisala i spremna je za očekivano povećanje potražnje za letovima, tako da Britanci već mogu da rezervišu svoja zaslužena ljetovanja.“ izjavio je Alison Ficdžerald, glavni direktor aerodroma London Siti.
„Ovo je prvi veliki digitalni kontrolni toranj u Velikoj Britaniji i predstavlja značajno tehnološko i operativno dostignuće, posebno jer je izveden u okolnostima pandemije COVID-19. Tehnologija digitalnog tornja u potpunosti mijenja način vođenja vazuhoplova koji je ostao nepromijenjen u posljednjih 100 godina. Nova r-TWR tehnologija omogućiće nam bezbjedno upravljanje avionima sa gotovo bilo kog mjesta, dok istovremeno našim kontrolerima obezbjeđuje vrijedne nove alate koji bi u tradicionalnom kontrolnom tornju bili nemogući. Tehnologiju je implementirala švedska kompanija Saab Digital Air Traffic Solutions, koja je uspešno isprobala i testirala sistem na aerodromima Ornskoldsvik i Sundsval u Švedskoj.” izjavila je Džuliet Kenedi, direktor operative u britanskoj kontroli NATS.
„Ovo je važna prekretnica za Saab u primjeni rešenja za daljinsku kontrolu vazdušnog saobraćaja na glavnim čvorištima civilnog vazduhoplovstva sa gustim saobraćajem u složenom vazdušnom prostoru. Radujemo se što će tehnologija dostići svoj uspon na aerodromu London City, pružajući kontrolorima korisne i nove alate kao i sigurnosne funkcije koje r-TWR donosi.
Šesnaest kamera i senzora visoke definicije postavljenih na jarbolu snimaju u cijelom krugu od 360 stepeni. Ovo se prenosi super brzim vezama preko optičke telekomunikacione infrastrukture do nove kontrolne sobe u NATS-ovom centru za kontrolu letjenja u Svanviku. Obučen i unaprijed predodređen tim kontrolora koristi podatke video snimaka, audio prenosa i radarskih informacija i na osnovu njih formira instrukcije za kretanje aviona od i ka aerodromu u realnom vremenu.
Podaci koji se prenose putem nezavisne i zaštićene optičke telekomunikacione mreže, prikazuje se na 14 HD ekrana u kontrolnoj sobi kako bi se dobila panoramska pokretna slika. Ovo može biti prekriveno digitalnim podacima kako bi se dobio poboljšani prikaz stvarnosti. Informacije kao što su pozivni znakovi, nadmorska visina i brzina svih vazduhoplova koji se približavaju i napuštaju aerodrom, očitavanje vremena i mogućnost praćenja objekata u pokretu mogu biti uključeni u ovaj jedinstven vizuelni prikaz. Sve ove mogućnosti pojednostavljuju brzinu donošenja odluka kontrolora letenja. Kamere koje se koriste imaju mogućnost pomjeranja u svim pravcima sa mogućnošću uvećanja 30 puta” -izjavio je Magnus Luis-Olson, predsjednik SAAB-a za Veliku Britaniju.
r-TWR tehnologija
r-TWR tehnologija značajno poboljšava svijest o situaciji kontrolora letenja, informisanost i brzinu donošenja odluka, što za rezultat ima poboljšanu bezbijednost i operativnu efikasnost.
Ovakvo rješenje je prvo uvedeno u Švedskoj, još 2015 godine, najprije zbog potrebe da se otvorenim drže i veoma udaljeni aerodromi. Nedugo nakon toga su počela testiranja i implementacije u Irskoj (Remote Tower u Dablinu kontroliše aerodrome Kork i Šenon), Holandiji, Nemačkoj, Mađarskoj…
Izvor: Zvanično saopštenje najvećeg provajdera usluga kontrole letenja u Velikoj Britaniji- NATS
*Foto&Video: NATS
Pogledajte još:
EASA smjernice za upravljanje incidentima sa dronovima na aerodromima
