Čestitamo 12.novembar – Međunarodni dan vazduhoplovne tehnike (ATSEP)

Danas je Međunarodni dan vazduhoplovno-tehničkog osoblja za bezbjednost vazdušne plovidbe koje se u međunarodnoj regulativi naziva ATSEP osoblje (Air Traffic Safety Electronics Personnel). Ovaj termin kao definitivan je ustaljen u posljednjih par decenija, a do tada su ove inženjere i tehničare nazivali zajedničkim imenom – vazduhoplovna tehnika kontrole letenja.

Na današnji dan, sve relevantne vazduhoplovne institucije i organizacije, kao i cjelokupna javnost odaju počast ATSEP osoblju koje djelujući “iza scene” konstantno unapređuje sistem kontrole letenja, uz neposredan uticaj na vazdušni saobraćaj i održanje visokog nivoa njegove bezbjednosti. 

Međunarodni dan ATSEP osoblja, izvor: IFATSEA

Na današnji dan- 12.novembra, prije tačno 51 godinu, u Briselu je održan prvi sastanak Međunarodne asocijacije ATSEP osoblja. Okupljeni inženjeri i tehničari kontrole letenja su tada prepoznali važnost razmjene znanja i iskustava u cilju unapređenja bezbijednosti i efikasnosti vazdušne plovidbe, te su dogovorili principe funkcionisanja organizacije IFATSEA (International Federation of Air Traffic Safety Electronics Association) pod čijim okriljem sarađuju već pola vijeka i tako pružaju stručnu pomoć svojim članovima ali i industriji aviosaobraćaja kao i nacionalnim i međunarodnim institucijama.

Čestitke za 12.11. – izvor: IFATSEA region Evropa

Skraćenica ATSEP odnosi se na vazduhoplovno-tehničko osoblje kontrole letenja koje je osposobljeno i ovlašćeno za instalaciju, integraciju, podešavanje, kalibražu, korišćenje, nadzor, održavanje, stavljanje u upotrebu i van upotrebe opreme funkcionalnog sistema kontrole letenja. Ova grupa inženjera i tehničara radi na elektronskim i mehaničkim sklopovima kao i na softveru, omogućavajući ispravnost i pouzdanost sistema kontrole letenja, a time i bezbjednost vazdušne plovidbe.

Prema međunarodnoj regulativi za obučavanje ovog osoblja zahtijeva se širok raspon kompetencija, stručnosti, znanja i vještina u područjima telekomunikacija, elektronike, računarstva i energetike. Naravno, sve to uz neizostavno poznavanje sistema vazduhoplovstva i procedura karakterističnih za ovaj vid saobraćaja. U zavisnosti od angažovanja, ATSEP može imati ulogu od tehničkih do visokih inženjerskih zadataka što čini ovaj posao izazovnim, ali i stresnim.

ATSEP kao važna karika u lancu bezbjednosti vazdušnog saobraćaja

Pored obaveznih provjera znanja iz oblasti tehničkih uređaja i sistema kontrole letenja, koje ATSEP mora da položi u cilju održavanja najvišeg nivoa znanja i vještina, periodični zdravstveni pregledi su još jedna obaveza koja mora biti zadovoljena kako bi ATSEP inženjer ili tehničar uopšte mogao da bude sertifikovan za obavljanje posla.

ATSEP – djeluju smireno i reaguju brzo

Ako ikada vidite u konkursima za posao da se naglašava “rad pod pritiskom” sjetite se ovog osoblja. Razlog je jednostavan, tokom svog rada ATSEP mora da bude maksimalno fokusiran na konkretan zadatak, dok se od njega očekuje da sve vrijeme “vidi” posljedice rada uređaja na kojem interveniše čak i u trenucima kad postoji pritisak zbog vremenskog ograničenja ili saobraćaja koji se neprekidno odvija.  

Od Udruženja vazduhoplovno tehničkog osoblja Crne Gore –ATSEPMONT, koje predstavlja ATSEP osoblje iz Crne Gore u međunarodnim institucijama, saznajemo da ovaj stresan posao podrazumijeva rad po smjenama i to pod konstantnim pritiskom, jer podrazumijeva stalnu spremnost da se u svakom trenutku odreaguje u slučaju bilo kakvog problema sa uređajima u što kraćem vremenskom roku. Pri tom, napominju iz ATSEPMONT-a, ne smije se smetnuti s uma da se za vrijeme intervencije vazdušni saobraćaj redovno obavlja pa bi jedan pogrešan klik na računaru za upravljanje opremom ili neoprezan potez alatom mogao da utiče kako na rad kontrolora letenja tako i na informacije koje dolaze do pilotske kabine.