Aerodrom Vršac: Od istorije ka modernoj budućnosti (Video)
Autor: Snežana Tomčić, glavna i odgovorna urednica Avioportal.me
Kroz razgovor s Milošem Đokićem saznajemo detalje o bogatoj istoriji aerodroma Vršac, kao i o planovima za unapređenje, koji vode aerodrom ka modernoj budućnosti.
Vršac kao grad sa bogatom vazduhoplovnom tradicijom, ima istoriju koja seže daleko u prošlost, sve do 11. avgusta 1912. godine, kada je dokumentovan prvi let na padinama Vršačkog brda. Pravi početak avijacijske tradicije u ovom regionu beleži se 1925. godine, osnivanjem aerokluba „Naša krila.“ Prvi hangar izgrađen je 1934. godine, a nakon Drugog svetskog rata otvorena je škola jedriličarstva, gde su leteli na jedrilicama koje su sami konstruisali.
Vršac je potom, naredbom Komande Ratnog vazduhoplovstva, proglašen za jedriličarski centar Ratnog vazduhoplovstva Jugoslavije. Godine 1954, aerodrom postaje Savezni vazduhoplovni centar, u kojem su se školovali piloti motornih aviona, modelari i padobranci.
Tokom godina, aerodrom je menjao vlasničku strukturu: od 1972 na aerodromu je bila pilotska škola JAT-a, zatim je prešao pod upravu Agencije za kontrolu letenja Srbije i Crne Gore (SMATSA). Da bi se na kraju, 2021. godine aerodrom integrisao sa Vazduhoplovnom akademijom iz Beograda.
Savršena lokacija za obuku pilota
Aerodrom Vršac se nalazi na specifičnoj geografskoj lokaciji, smešten van značajnih vazdušnih puteva i koridora, što omogućuje nesmetano školovanje budućih pilota. Sa nadmorskom visinom od 84 metra, leži severoistočno od Beograda na 83. kilometru međunarodnog magistralnog puta prema Rumuniji, od koje je udaljen 14 kilometara. Posebnu specifičnost aerodromu Vršac daju vazdušna strujanja od 7 vetrova, 271 dan u godini, naročito košava, severac i severozapadni vetar.
Aerodrom Vršac, četvrti po veličini međunarodni aerodrom u Srbiji, više od 15 godina nosi status jedine međunarodne vazdušne luke u Vojvodini. Takođe, aerodrom ima važnu ulogu kao granični prelaz.
Infrastruktura aerodroma Vršac
Aerodrom Vršac, poznat kao aerodrom za javni saobraćaj i sopstvene potrebe s lokacijskim indikatorom LYVR, ima bogatu i funkcionalnu infrastrukturu. Na zemaljskoj strani nalazi se objekat AKL, koji smešta kancelarije ARO i MET službi, kao i ambulantu za medicinske hitne slučajeve. Takođe, tu je i zgrada letačke delatnosti, koja uključuje prostor za simulatore, kancelarije instruktora i sobe za pripremu pilota. Tehnički kompleks obuhvata dva zidana servisna hangara sa dodatnim aneksima, gde se nalaze specijalizovane radionice i kancelarije tehničkog osoblja, kao i tri metalna hangara namenjena za parkiranje aviona.
Kontrolisana zona aerodroma, poznata kao airside, sadrži kompleks manevarskih površina, uključujući tri poletno-sletne staze. Glavna asfaltna poletno-sletna staza, PSS 01R/19L, duga 1000 metara i široka 25 metara, omogućava operacije letenja danju i noću, pod uslovima nepreciznog instrumentalnog prilaženja i vizuelnog letenja. Paralelna travnata poletno-sletna staza, PSS 01L/19R, duga je 815 metara i široka 41 metar, dok je treća travnata poletno-sletna staza, PSS 16/34, duga 515 metara i široka 30 metara, postavljena u pravcu dominantnog vetra.
Rulne staze označene kao F i G imaju travnatu površinu, dok prilazna svetla za PSS 01R koriste skraćeni Kalvert sistem (SALS) dužine 420 metara, uz „PAPI“ svetla postavljena pod uglom od 2.6 stepeni, a za PSS 19L sistem svetala postavljen je pod uglom od 3 stepena. Obe piste koriste svetla niskog intenziteta.
Aerodrom može prihvatiti male avione do 5,7 tona nosivosti, a sa planiranim proširenjem poletno-sletne staze, otvoriće se mogućnosti za sletanje manjih putničkih aviona sa kapacitetom do 70 sedišta.
Ekonomski i društveni uticaj
Aerodrom Vršac ima značajan ekonomski uticaj na lokalnu zajednicu kroz zapošljavanje i turizam. Dugogodišnja saradnja s lokalnim preduzećima donela je obostrane koristi, dok dolazak brojnih kandidata za školu letenja iz različitih krajeva oživljava lokalnu ekonomiju, podržavajući smeštaj, ugostiteljstvo i trgovinu.
Uspeh koji se pamti
Kada se govori o Aerodromu Vršac, ne možemo zanemariti njegov najveći uspeh – organizaciju 13. Svetskog prvenstva u jedriličarstvu 1972. godine. Sa 28 zemalja i 89 takmičara, ovaj događaj je ostao upisan zlatnim slovima u istoriju vazduhoplovstva.
Aerodrom Vršac sada, video:Avioportal
Budućnost aerodroma Vršac
Aerodrom Vršac ima velike planove za budućnost, s obimnom rekonstrukcijom koja je u pripremi. Predviđeno je produženje glavne betonske poletno-sletne staze na 1.500 metara i njeno proširenje na 30 metara, što bi omogućilo aerodromu da dobije višu kategoriju i da prihvata turboelisne avione poput ATR 72. Planirano proširenje PSS moglo bi da pozicionira Vršac kao atraktivnu destinaciju za turiste i poslovne ljude, čineći ga praktičnom alternativom beogradskom aerodromu, olakšavajući pristup Vršcu i prestonici. Ovo otvara vrata za razvoj biznis avijacije, što bi doprinelo daljem rastu aerodroma, kako kroz povećanje kapaciteta za održavanje aviona, tako i kroz mogućnosti hangarisanja letelica.
Ova rekonstrukcija otvara mogućnosti za proširenje usluga u oblasti održavanja vazduhoplova, što bi značajno unapredilo ponudu aerodroma.
Iako se trenutno ne organizuju velike manifestacije na aerodromu, planovi za budućnost obećavaju bogatiji program i veće učešće u sportskim i turističkim događajima.