eVazduhoplovstvo: IFATCA – Međunarodna federacija udruženja kontrolora letenja
AVIOPORTAL je pokrenuo projekat “e-Vazduhoplovstvo” sa ciljem promocije vazdušnog saobraćaja, sigurnosti i bezbjednosti u vazdušnom saobraćaju. Svake nedjelje ćemo obraditi neki termin, zanimljivost, predstaviti pojedinu instituciju ili organizaciju iz svijeta vazduhoplovstva.
IFATCA – International Federation of Air Traffic Controllers’ Associations (Međunarodna federacija udruženja kontrolora letenja), je osnovana sa ciljem promovisanja bezbjednosti, efikasnosti i pravilnosti u međunarodnoj vazdušnoj plovidbi, promovisanje i održavanje visokog nivoa znanja i profesionalne efikasnosti među kontrolorima letenja ali i omogućavanje nacionalnim udruženjima da analiziraju i rješavaju probleme iz svoje oblasti rada kao i stvaranje boljeg razumijevanja među kontrolorima letenja.
Federacija je registrovana u Švajcarskoj, ali ima kancelariju u Montrealu (Kanada) odakle se kratkom šetnjom može doći do sjedišta ICAO.
Ova organizacija predstavlja nešto više od 130 udruženja sa svih kontinenata i preko 50.000 kontrolora letenja, a dan njenog osnivanja je ujedno i Svjetski dan kontrolora letenja – 20.oktobar.
Federacija izdaje časopis koji izlazi jednom mjesečno – “The Controller”.
Primjerak časopisa “The Controller”
Istorija
Međunarodna federacija udruženja kontrolora letenja konstituisana je u Amsterdamu 19. i 20. oktobra 1961. godine, kao rezultat napora grupe kontrolora letenja da ujedine i unaprijede interese profesije kontrole letenja na međunarodnom nivou.
Godine 1959. Švajcarsko udruženje je predložilo da se istraže mogućnosti svjetske federacije o kontrolorima letenja i taj sastanak je održan u Frankfurtu, u Saveznoj Republici Njemačkoj. Napravljeni su planovi za izradu statuta samo za Evropsku federaciju pod nazivom Evropska federacija udruženja kontrolora letenja (EFATCA). Radna grupa je pripremila nacrt statuta, koji je ratifikovalo 12 udruženja članica osnivača: Austrija, Francuska, Luksemburg, Belgija, Njemačka (FR), Holandija, Danska, Island, Norveška, Finska, Irska i Švicarska. Tokom ustavne konferencije, održane u Amsterdamu 1961. godine, predstavnik Međunarodne asocijacije linijskih pilota (IFALPA) je predložio proširenje ciljeva Federacije i zamjenu ‘evropskog’ sa ‘međunarodnim’ – EFATCA je tako postala IFATCA.
Prvi kontrolori izabrani u Izvršni odbor, u to vrijeme nazvan “Board of officers”, bili su:
Predsjednik: LN Tekstra (Holandija)
1. potpredsjednik: M. Cerf (Francuska)
2. potpredsjednik: R. Sadet (Belgija)
Počasni sekretar: HW Thau (Njemačka)
Blagajnik: H. Thrane (Danska)
Urednik: WH Endlich (Njemačka)
Grupna fotografija tokom osnivačke konferencije u Amsterdamu, oktobar 1961; foto:IFATCA
Britansko udruženje kontrolora letenja se pridružilo IFATCA-i na prvoj godišnjoj konferenciji 1962. godine i odmah preuzeo odgovornost za Stalni komitet I (SCI) – Tehnička pitanja u kontroli letenja. Arnold Field je bio prvi predsjedavajući i to je ostao do 1970. godine kada je izabran za trećeg predsjednika Federacije. Rad ovog komiteta je u velikoj mjeri uspostavio reputaciju IFATCA u međunarodnom civilnom vazduhoplovstvu.
Neposredno prije svoje godišnje konferencije 1963.godine, IFATCA je primila svoj prvi poziv od ICAO-a i prisustvovala prvom sastanku kao posmatrač. Iako su imali samo 4 mjeseca za pripremu, a Field i njegov komitet su podnijeli 6 obimnih radnih dokumenata. Ključne među njima bile su “Kontrola letova prilikom vizuelnih meteo uslova”, “Sistemi nivoa letova” i “Odgovornosti osoblja sistema kontrole letenja”. Prvi dokument je predložio proširenje kontrole letenja na avione koji lete VMC u kontrolisanom vazdušnom prostoru, a posljednji je predstavljao korak ka jasnim ICAO smjernicama za kontrolore da uzmu u obzir klirens terena prilikom radarskog navođenja. ICAO je prihvatio stav IFATCA iznet u različitim dokumentima i odredio proširenu kontrolu prema zahtjevu iz prvog dokumenta, uspostavio je tabelu hemisferičnih nivoa krstarenja i definisao odgovornosti kontrolora letenja u svim predloženim varijantama.
Sala Skupštine ICAO šesdesetih godina
Ovo prihvatanje vazduhoplovne zajednice predstavljalo je izvanredno dostignuće za tako mladu organizaciju i odražavalo je visokokvalitetni doprinos pojedinačnih stručnjaka. Nakon toga, od IFATCA je zatraženo da pomogne u pripremi primarnih kontrolnih procedura u ICAO-ovom PANS/RAC dokumentu. Kada je ICAO objavio nacrt svojih procedura sredinom 1964. godine, značajan doprinos dalo je samo 5 država (Francuska, Njemačka, Španija, UK i SAD) i jedna međunarodna organizacija – IFATCA! Doprinos Federacije konačnom nacrtu iz 1966. godine formirao je osnovu za standarde i procedure koje se koriste do danas.
Udruženje kontrolora letenja Jugoslavije, osnovano 1964. godine, postalo je član IFATCA 16. aprila 1965. godine.
Do 1970. godine članstvo Federacije naraslo je na 26 udruženja. Samo šest od njih bilo je iz zemalja van Evrope, te je godine održana prva godišnja konferencija Federacije koja je organizovana izvan Evrope: Montreal, Kanada. Do kraja konferencije, članstvo IFATCA-e je poraslo na 33 asocijacije članice, koje predstavljaju oko 12.000 kontrolora letenja.
U narednim decenijama članstvo je raslo na ukupno oko 130 udruženja sa svih kontinenata i preko 50.000 kontrolora letenja. IFATCA je sada već skoro 60 godina glas struke kontrolora letenja u svijetu.
