eVazduhoplovstvo: Erickson S-64 Air Crane za gašenje požara

AVIOPORTAL pokreće projekat “e-Vazduhoplovstvo” sa ciljem promocije vazdušnog saobraćaja, sigurnosti i bezbjednosti u vazdušnom saobraćaju. Svake nedjelje ćemo obraditi neki termin, zanimljivost, predstaviti pojedinu instituciju ili organizaciju iz svijeta vazduhoplovstva.

“Helikopteri Erickson su “švajcarski nož” gašenja šumskih požara u našoj zemlji, jer su “hirurško” sredstvo za intervenciju u situacijama kada sva druga sredstva nisu efikasna” – pisali su grčki mediji u julu ove godine prateći požare.

Reč je o visokoefikasnom sredstvu za gašenje požara koji ima niz prednosti, jer može sa “hirurškom” preciznošću da izvede bacanje vode, tačno tamo gde je to potrebno. I prije svega djelovati iznad kuća i unutar urbanih krajeva kako bi se šteta što više ograničila.

Ovaj, dokazano efikasni, borac protiv požara, najprije je proizveden kao Sikorsky S-64, dizajniran je kao uvećana verzija prototipa helikoptera sa letećim kranom. Sikorsky S-64 ima glavni rotor sa šest lopatica i pokretala su ih dva motora Pratt & Whitney JFTD12A sa turbo motorom od 4.050 konjskih snaga (3.020 kW). Zahvaljujući ovim elementima helikopter može da leti u izuzetno teškim uslovima, zbog čega je vremenom evoluirao u visoko pouzdano oruđe bez značajnijih kvarova.

Sikorsky S-64E

Prototip S-64 je prvi put poletio 9. maja 1962. godine, nakon čega su usledila još dva primjera za potrebe njemačkih oružanih snaga. Njemci nisu nikad naručili ovaj helikopter, ali je vojska SAD imala početnu narudžbu za šest helikoptera S-64A.

Od prvobitnog dizajna napravljeno je više od 1.350 modifikacija i sada je za civilno tržište u upotrebi S-64E.

Prava na proizvodnju i rekonstrukciju od kompanije Sikorsky Aircraft je kupila američka kompanija Erickson Air-Crane 1992. godine. Od tada, Erickson Air-Crane je postao proizvođač i najveći svjetski operater S-64 Aircranes. 

Ova kompanija, koju je osnovao Jack Erickson, već više od 30 godina modifikuje i isporučuje ovaj helikopter vatrogasnim jedinicama širom svijeta. Počeli su sa korišćenjem vedra za gašenje požara iz vazduha, a sada već Aircrane može biti opremljen fiksnim rezervoarom od 10.000 litara koji se u Grčkoj pokazao jako dobro.

Maksimalna brzina ovog helikoptera je 115 kts(≈213km/h), domet 217 Nm(≈402km), a može da leti do visine od 3200 metara. Dužina trupa je oko 21,3 metara, a težak je 8,7 tona.

Helikopter ima mogućnost da dopuni cio rezervoar vode za 45 sekundi sa vodenog tobogana debljine 18 inča (46cm). Aviokranovi S-64 prodati su italijanskim i korejskim šumarskim službama za gašenje požara i za postupanje u vanrednim situacijama.

Brojevi proizvedenih helikoptera su u početku bili mali te je svaki helikopter je imao svoje ime, a taj običaj je ostao i do danas. Svaki takav helikopter je ručno izrađen od strane namjenske, male proizvodne linije koja stalno uključuje nova rješenja koja proizlaze iz potreba identifikovanih na terenu.

Najpoznatiji S-64 je „Elvis“, koji se koristi u gašenju požara u Australiji pored „Neverovatnog Hulka“ i „Izabel“, dok je „Olga“ korišćena za podizanje gornjeg dela CN tornja (Canadian National Tower) u Torontu.

“Sea Snorkel” funkcija

Kako bi odgovorio na porast smrtonosnih požara u Grčkoj, inženjeri Ericksona su predstavio „Sea Snorkel“, funkciju koja omogućava helikopterima da crpe iz izvora slane vode u rekordno vrijeme. Bez nje bi ,prilikom lebdenja helikoptera iznad vode,  propeleri “gurali” vazduh (kretanje vazduha naniže kao rezultat kretanja propelera) pri čemu bi slani vazduh ulazio u motore i izazivao koroziju. Prvi put je sistem isproban u Grčkoj i od tada se koristi već pune dvije decenije. 

Letilice u Erickson Air-Crane floti se iznajmljuju širom svijeta raznim organizacijama, kompanijama i vladama za kratkoročnu ili dugoročnu upotrebu u gašenju požara, civilnu zaštitu, izgradnju teških dizalica i sječi drveta. Trenutno ovaj helikopter upotrebljavaju u SAD, Italiji, Grčkoj i Sjevernoj Koreji.

Za informacije i fotografije dugujemo zahvalnost kompaniji Erickson.