EES sistem od oktobra mijenja procedure na aerodromima – obratite pažnju kod presjedanja
Evropska unija od 12. oktobra 2025. godine počinje sa postepenom primjenom novog Sistema ulaska i izlaska (EES), koji će u potpunosti biti uveden do aprila 2026. Ovaj automatizovani IT sistem bilježi ulaske i izlaske državljana zemalja koje nijesu članice Evropske unije, svaki put kada pređu spoljne granice bilo koje od evropskih zemalja koje koriste EES. Posebno je važno da putnici koji putuju avionom obrate pažnju na moguće duže zadržavanje prilikom pasoške kontrole, naročito u slučajevima presjedanja između letova.
Sistem se primjenjuje u Austriji, Belgiji, Bugarskoj, Hrvatskoj, Češkoj, Danskoj, Estoniji, Finskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Grčkoj, Mađarskoj, Islandu, Italiji, Letoniji, Lihtenštajnu, Litvaniji, Luksemburgu, Malti, Holandiji, Norveškoj, Poljskoj, Portugalu, Rumuniji, Slovačkoj, Sloveniji, Španiji, Švedskoj i Švajcarskoj.
Kratak boravak, u smislu ovog sistema, znači do 90 dana u bilo kom periodu od 180 dana, računajući sve zemlje koje koriste EES kao jedinstven prostor.
U praksi, ovo znači da će svi putnici koji po prvi put ulaze u neku od navedenih zemalja nakon početka primjene EES-a morati da dostave svoje lične i biometrijske podatke. Na aerodromima će službenici granične kontrole uzeti otiske prstiju i napraviti fotografiju lica, a podaci će se čuvati u digitalnom dosijeu. Putnicima koji žele da ubrzaju postupak preporučuje se da, ako imaju mogućnost, unaprijed registruju svoje podatke putem samouslužnih terminala na aerodromu ili preko mobilne aplikacije koju obezbjeđuje zemlja dolaska ili odlaska.
Iako će sam proces trajati nekoliko minuta, preporučuje se da se putnici koji imaju presjedanja unutar zemalja koje koriste EES informišu o potrebnom vremenu za pasošku kontrolu i planiraju letove sa većom vremenskom razlikom između dolaznog i odlaznog leta, kako bi izbjegli moguće kašnjenje ili propuštanje veze.
Za one koji već budu registrovani u sistemu, kontrola će ubuduće trajati kraće – službenici će samo verifikovati otiske prstiju ili fotografiju lica. Ukoliko posjedujete biometrijski pasoš, u pojedinim aerodromima moći ćete koristiti samouslužne prolaze (e-gates), što dodatno skraćuje vrijeme čekanja.
Ipak, važno je napomenuti da svi ostali uslovi za ulazak i izlazak iz zemlje ostaju na snazi, te da službenici granične kontrole i dalje imaju pravo da, ukoliko je potrebno, zatraže dodatnu provjeru ili ponovo snime vaše lice.
Putnici bi trebalo da na vrijeme planiraju svoja putovanja, informišu se o novim pravilima i uzmu u obzir moguće zadržavanje, posebno ako presjedaju u nekoj od zemalja koje koriste EES sistem. Novi sistem ima za cilj veću bezbjednost i efikasnost, ali zahtijeva i određenu pripremu putnika kako bi put protekao bez stresa.