Da li se vodeni terminal u Tivtu gradi u skladu sa propisima?

Izgradnja vodenog terminala na aerodromu Tivat, pa makar i privremenog, je dobra vijest i aktivnost koju treba pozdraviti. Ipak, postavlja se pitanje – kako i koliko je vazduhoplovna struka konsultovana prilikom realizacije ove ideje? 

Da bismo dobili odgovor na ovo pitanje obratili smo se Agenciji za civilno vazduhoplovstvo, kao vazduhoplovnoj vlasti i krovnoj instituciji vazduhoplovne struke u Crnoj Gori. Odgovore pročitajte u nastavku.

Da li se gradnjom ovog objekta narušavaju ICAO standardi i propisi definisani Zakonom o vazdušnom saobraćaju Crne Gore?

ICAO standardi kao i regulatorni zahtjevi doneseni shodno Zakonu o vazdušnom saobraćaju predviđaju obezbjeđivanje odgovarajućih zaštitnih površina u produžetku i oko poletno-sletne staze aerodroma.

Za Aerodrom Tivat (referentni kod 4C), je uspostavljen model prostornih zaštitnih ravni koje predstavljaju ograničenja za postavljanje/izgradnju objekata, kako isti ne bi predstavljali vazduhoplovne prepreke. Agenciji za civilno vazduhoplovstvo nije dostavljena tehnička dokumentacija za objekat vodnog terminala, pa ne možemo na odgovarajući način utvrditi da li je izgradnja objekta u suprotnosti sa regulatornim zahtjevima. Ono što možemo konstatovati, na osnovu samostalno pokrenutih, internih stručnih analiza i na osnovu informacija sa kojima raspolažemo, jeste da se jedan dio infrastrukture vodnog terminala (parking, pristupni putevi i zasađeno zelenilo), nalaze u zoni osnovne staze poletno sletne staze i sigurnosne površine kraja poletno sletne staze, što je u suprotnosti sa važećim regulatornim zahtjevima za ove površine, dok glavni pristanišni dio infrastrukture ne ugrožava sigurnost obavljanja vazdušnog saobraćaja.

Da li je obezbijeđena saglasnost Agencije za civilno vazduhoplovstvo na tehničku dokumentaciju za izgradnju terminala u skladu sa zakonskim propisima Crne Gore?

S obzirom da se objekat vodnog terminala planira graditi u zoni zaštitnih površina Aerodroma Tivat, te da je isti objekat od javnog interesa, za njegovu izgradnju potrebna je saglasnost tehničkih organa, kako je to predviđeno zakonskim propisima. U konkretnom slučaju, Agenciji za civilno vazduhoplovstvo nije dostavljen zahtjev za razmatranje tehničke dokumentacije.

Кoji je stav Agencije za civilno vazduhoplovstvo po pitanju gradnje jednog ovakvog objekta u blizini PSS Aerodroma Tivat? Može li se graditi i ako može, pod kojim uslovima se može graditi ovaj objekat sa pratećim sadržajima?

Agencija za civilno vazduhoplovstvo je Zakonom o vazdušnom saobraćaju prepoznata kao regulatorni i nadzorni organ u oblasti vazdušnog saobraćaja i u skladu sa svojim ovlašćenjima, a na osnovu stručne analize, mišljenja smo da bilo kakva izgradnja ili aktivnosti u neposrednoj blizini bilo kog aerodroma, moraju biti pažljivo sagledani jer u suprotnom postoji velika vjerovatnoća ugrožavanja sigurnosti vazdušnog saobraćaja, ali i ugrožavanje sigurnosti ljudi i materijalnih dobara na zemlji.

S obzirom da se djelovi infrastrukture vodnog terminala planiraju izgraditi u zoni zaštitnih površina Aerodroma Tivat (čime bi se povećalo prisustvo putnika, vozila i prateće opreme), smatramo da navedeno može imati negativan uticaj na sigurnost vazdušnog saobraćaja na Aerodromu Tivat.

Ovaj objekat, ako kao prioritet posmatramo sigurno i nesmetano obavljanje vazdušnog saobraćaja na Aerodromu Tivat, se može graditi samo ako ne postoji negativan uticaj na sigurnost izvođenja operacija vazduhoplova, a budući da za navedeni objekat ne postoji adekvatna tehnička dokumentacija, nije moguće ni procijeniti nivo negativnog uticaja na sigurnost izvođenja operacija polijetanja/slijetanja vazduhoplova sa/na Aerodrom Tivat.

S obzirom da se objekat nalazi u zoni Jet blast (zona izduva motora prilikom kretanja), da li postoji štetan uticaj po putnike, sredstva, opremu, plovila i sami objekat koji se gradi?

Dio infrastrukture vodnog terminala (konkretno dio parking prostora bliži ogradi Aerodroma Tivat oko Praga 14 poletno-sletne staze i sam „preliminarni“ koridor kretanja putnika i vozila do lokacije vodnog terminala) se nalazi u zoni „jet blast“ prilikom postupka polijetanja vazduhoplova sa Praga 14 poletno-sletne staze Aerodroma Tivat. Na osnovu simulacija brzine strujanja vazduha iz motora većih aviona, postojala bi pojava vazdušnih strujanja na lokaciji parkinga i „preliminarnih“ koridora kretanja putnika sa brzinama vazdušnih strujanja u rasponu 50-80 km/h, u zavisnosti od mjesta na kome se mjeri strujanje vazduha prilikom polijetanja aviona. S tim u vezi, evidentno je da takva vazdušna strujanja mogu izazvati odbacivanje lakših predmeta i stvari, koja može rezultirati povredama putnika ili oštećenjem opreme. Ono što sa sigurnošću možemo konstatovati, za istaknute lokacije, da bi postojao osjećaj najmanje nelagodnosti kod osoba koji se nalaze u zoni „jet blast“.

S obzirom da su radovi već u toku, da li je u toku izvođenja dosadašnjih radova bilo narušavanja bezbijednosti vazdušnog saobraćaja?

Slučajevi ugrožavanja bezbjednosti nijesu zabilježeni budući da nije dolazilo do oštećenja ograde Aerodroma Tivat i neovlašćenog ulaska lica u bezbjednosno zaštićenu zonu Aerodroma Tivat.

Usljed nedostatka komunikacije između izvođača radova na terminalu i nadležnih službi, na samom početku izvođenja radova bilo je evidentiranih slučajeva mogućeg ugrožavanja sigurnosti operacija vazduhoplova u smislu postavljanja radnih mašina, čiji gabariti su predstavljali vazduhoplovnu prepreku i koji su mogli imati negativan uticaj na sigurnost izvođenja operacija polijetanja i slijetanja vazduhoplova. Pravovremenom reakcijom nadležne kontrole letenja i operatora Aerodroma Tivat, operacije vazduhoplova su koordinisane na način da radne mašine nemaju uticaja u vremenu vršenja operacija, kako je naloženo izvođačima radova.

Usaglašene procedure za transfer putnika od Aerodroma Tivat do budućeg vodenog terminala